Tha hương

Trước đây khi mỗi ngày còn cọc cạch đạp xe từ nhà đến trường rồi từ trường về nhà, tôi chẳng buồn để ý đến các loại xe gắn máy. Từ khi có được chiếc cub 78 mang từ quê lên tôi lại có thói quen nhìn các bảng số xe trên đường, vừa xem xe đó đuợc bao nhiêu "nút", vừa xem nó là xe của tỉnh nào. Và thật thú vị là khi đi trên bất kỳ đường nào ở Saigon tôi cũng gặp được những chiếc xe đến cùng một tỉnh với mình. Lúc đầu tôi cảm thấy rất vui vì gặp được người đồng hương, thậm chí đôi lúc còn thấy tự hào về số lượng đông đảo này. Nhưng bây giờ nghĩ lại không biết mà nên vui hay nên buồn vì điều đó nữa. Sự phân vân này đến với tôi khi vào một ngày kia trong đầu tôi chợt xuất hiện câu hỏi "Tại sao ở Saigon mình lại ít khi gặp xe của Cần Thơ nhỉ?". Từ đó tôi cũng chú ý kỹ hơn những đồng hương gặp được trên đường, về quần áo, tóc tai, vẻ mặt để thử suy đoán xem nghề nghiệp của họ tại nơi phồn hoa đô hội này là gì. Và tôi nhận ra rằng những đồng hương của tôi không phải ai cũng tươm tất áo quần hay bóng bẩy xe cộ mà có rất nhiều người lấm lem mặt mũi, nhuễ nhoại mồ hôi trong bộ đồng phục công nhân, phóng đi trên những chiếc xe mà bụi bám trắng cả hai bánh. 

Nghĩ lại bản thân, tôi thấy mình cũng như họ, bị cuốn theo dòng chảy đổ xô về những đô thị lớn để mưu sinh. Thắm thoát mà đã sáu năm từ ngày tôi đặt chân lên mảnh đất Saigon hoa lệ này, cũng là sáu năm tôi mang tâm trạng ly hương khắc khoải. Với tôi Saigon chưa là quê hương thứ hai bởi với Saigon tôi vẫn là một khách trọ, không có gì ràng buộc. Bản thân tôi cũng chưa tìm được lời giải hợp lý cho "bài toán chỗ ở" của mình. Về quê ư? Có rất nhiều tiện lợi, được sống với gia đình, có nhà để ở, có không khí trong lành để hít thở, có đường rộng thênh thang để chạy xe, có bà con dòng họ để san sẻ vui buồn. Duy nhất một cái không có: chỗ làm. Có lẽ ngày xưa khi chọn ngành học tôi không khéo léo chọn ngành mà có thể làm được ở mọi nơi. Trong trường hợp ở quê có nơi cần đi nữa, tôi cũng không nghĩ mình sẽ có cơ hội xin việc bình đẳng để chen chân vào được một chỗ làm ưng ý. Còn ở lại Saigon? Dù thích hay không thì đó cũng là chọn lựa hiện giờ của tôi, bởi một lẽ rất đơn giản, tôi phải làm việc và có thể tìm việc ở đây. Nhưng việc sẽ ở hẳn nơi này thì tôi chưa hề nghĩ tới. Biết bao giờ tôi mới có thể mua được một căn nhà ở cái nơi tất đất tất vàng này? Phải bỏ quê hương, bỏ căn nhà mà ba mẹ tôi đã cực nhọc bao năm mới xây được, rời bỏ tất cả những người thân thít để đến sống một nơi suốt ngày cửa đóng then cài, "đèn nhà ai nấy sáng" thì quả là một quyết định thật khó khăn cho một người luôn hoài cảm như tôi. 

Mỗi lần về quê, tôi vẫn thường ngồi chung xe với nhiều người cũng đang làm việc ở Saigon như tôi. Những dịp như thế không ít lần tôi chứng kiến những phong thái mới lạ của những người dân quê đã được Saigon hoá. Dù biểu hiện ra bằng cách này hay cách khác, tôi đều nhận ra rằng họ có vẻ rất hài lòng với hoàn cảnh hiện thời. Tôi đoán rằng họ đã tìm được lời giải cho "bài toán chỗ ở" của họ, vấn đề mà với tôi là vô cùng hóc búa. Nếu đúng như vậy thì cũng đáng mừng cho họ. Còn tôi, về rồi lại phải đi, vẫn tiếp tục cuộc sống tha hương. Có người đã nói rằng ai cũng có một quê hương để thương để nhớ nhưng Saigon mới là nơi để sống, làm việc và cống hiến. Người nói ra câu này ắt hẳn cũng là một người ngoại tỉnh đã rất yêu Saigon và chọn nơi đây là bến đỗ cho cuộc đời. Tôi vẫn trong giai đoạn kiểm chứng nhưng thật tình tôi không mong mình sẽ làm theo lời nói đó bởi tôi luôn đau đáu trong lòng câu hỏi nếu mình thật sự yêu quê và mong quê mình ngày càng phát triển thì liệu mình có vui không khi ngày càng có nhiều người dân quê mình phải làm thân tha thương để mưu cầu cuộc sống đầy đủ ở một nơi khác.